Monumenten 2025

Openingstijden

Zaterdag 13 september 2025 10.00-17.00 uur | zondag 14 september 2025 12.00-17.00 uur. Voor enkele monumenten gelden afwijkende openingstijden.

Achtergrond informatie

Klik in het overzicht hieronder op de naam van het monument: in een nieuw tabblad opent vervolgens de uitgebreide informatie op de landelijke OMD-website.

Via www.openmonumentendag.nl (aanbod Gouda) kan er ook gefilterd worden op type monument of activiteit. Dit kan ook via de nieuwe Open Monumentendag App!

Of download de pdf van ons programmaboekje, beschikbaar vanaf half augustus. (N.B.: check voor actuele informatie altijd de websites / app).

Legenda

Blauw = thema | Schuin = Interieur(s) gesloten.

	Monument	Adres	Beschrijving	Activiteit
			Markt e.o.
Za. Zo.	Stadhuis Gouda Stermonument	Markt 1	Na de stadsbrand van 1438 werd besloten dat het nieuwe stadhuis vrij moest staan. Bouwperiode 1448-1459, in laatgotische stijl. Het renaissance bordes dateert uit 1603, naar ontwerp van de stadsbeeldhouwer Gregorius Cool. Het schavot aan de achterzijde stamt uit de 17e eeuw. Na WO II werd het gebouw ingrijpend gerenoveerd. De beelden in de voorgevel zijn in 1960/61 geplaatst.	Interieur vanaf 1 juli gesloten wegens renovatie/restauratie.
Za. Zo.	Grand Cafe Central	Markt 22	In 1916 opende Louis de Groot Café Central; in 1921 uitgebreid met een feestzaal in art déco-stijl. De wand- en plafondschilderingen werden in 1924 gemaakt door kunstschilder/decorateur Pieter den Besten. Werk van hem is ook te vinden in Theater Tuschinski Amsterdam. De Grand Art Deco Salon met vrouwenfiguren is een van de weinige bewaard gebleven 20-jaren ensembles in Nederland. De glas-in-lood vensters stammen uit 1939.	Horeca.
Za. Zo.	Arti Legi	Markt 27	Hier stond tot 1573 de Latijnse school en daarna het boterhuis. Het huidige Arti Legi in eclectische stijl dateert uit 1855. Ontworpen door W.C. van Goor voor de dubbelfunctie van Stadstekenschool (Arti) en Kantongerecht (Legi) – ‘Voor Kunst en Wet’. In 2012 kreeg het na restauratie een culturele functie. Nu in gebruik bij de Stichting Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen.	Centraal informatiepunt Open Monumentendag. Za. bovenzaal 10.15 + 11.15: interactieve presentatie Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen over bodemproblematiek in Gouda en Nederland.
Za. Zo.	Goudse Waag Stermonument	Markt 35	Gouda kreeg in 1667 het waagrecht voor goederen boven 10 pond. Bouwmeester Pieter Post ontwierp een vierkant gebouw met luifels in Hollands classicisme. Het grote reliëf is van de hand van Bartholomeus Eggers uit Amsterdam. Beeldhouwer Ton Mooij vervaardigde in 2000 een vervangende replica.
Za. Zo.	Agnietenkapel Stermonument	Nieuwe Markt 100	Deze kapel is het enige dat resteert van het Sint-Agnietenklooster (ca. 1450). Na de reformatie werd het gebruikt door een lakenweverij. In de ondergrond zijn restanten van verfbaden aangetroffen, nu zichtbaar gemaakt in de bestrating. Daarna was er de Bank van Lening gevestigd (1650-1924). Tegenwoordig heeft de kapel een culturele functie.	Za. expositie teken- en schilderclub De Goudse Streek.
			Achter de Kerk e.o.
Za. Zo.	Van Vreumingen	Wijdstraat 20	Oudste tabakszaak van Nederland uit 1836. In de 'Eenhoorn ' was ook een tabakskerverij en sigarenmakerij gevestigd. Beroemd om de Goudse kleipijpen.
Za.	Sint-Janskerk Stermonument	Achter de Kerk 2	Kruiskerk in gotische stijl, vernoemd naar Johannes de Doper. De eerste vermelding dateert uit 1280. Deze langste kerk van Nederland (123 meter) is wereldberoemd om haar 16e-eeuwse gebrandschilderde ramen. Deze Goudse Glazen van de glazeniers Crabeth tonen afbeeldingen uit de Bijbelse en vaderlandse geschiedenis.	Za. 10+11+12+14+15 uur: Nationale Orgeldag, concerten. Za. 10.30+11.30+13.00+14.30+15.30 uur: orgelzolder, bezichtigingen Moreau-orgel.
Za. Zo.	Goldapoortje	Achter de Kerk 11a	Het poortje naar de Catharinatuin ontleent haar naam aan de Archeologische Vereniging Golda. De vitrines geven een inkijkje in opgravingen en vondsten. Achterin de tuin ligt hun Verenigingsgebouw met werkplaats.	Workshops restauratie.
Za. Zo.	Steenhouwershuis Fa. A. Roodbol	Achter de Kerk 13	Dit rond 1800 gebouwde pand is het enige bewaard gebleven houten bouwwerk van de stad. De klokgevel is versierd met voluten. Steenhouwers werkten vroeger nabij de kerken. Van 1904 tot 2006 was dit het atelier van het steenhouwersgeslacht Roodbol. Nu expositieruimte van het kunstenaarsplatform De Firma Kunstcentrum Gouda.	Zaterdag 12-17 uur. Expositie.
Za. Zo.	Het Catharina Gasthuis \| Museum Gouda Stermonument	Achter de Kerk 14 (Invalideningang Oosthaven 9)	De geschiedenis gaat terug tot de 14e eeuw, toen het een gasthuis was waar landlopers, bedelmonniken en gevluchte lijfeigenen de nacht konden doorbrengen. De huidige gevel, in de stijl van het Hollands classicisme, dateert uit 1665. Het ontwerp is waarschijnlijk van bouwmeester Pieter Post. De kapel werd in 1474 gebouwd. Toen Gouda eind 16^e eeuw protestant werd verloor de kapel haar oorspronkelijke functie. Vanaf 1947 is in dit complex Museum Gouda gehuisvest.	Za. gratis entree. Van 11-16 uur starten op ieder heel uur gratis rondleidingen door en om het gebouw. Met uitleg over het gebruik van de verschillende ruimtes van het gasthuis – zoals Gasthuiszaal, apotheek, het Ruim en de Kapel. Reserveren hoeft niet, maar de capaciteit is beperkt. Vol = vol. Met de gratis flyer is het gebouw ook zelfstandig te ontdekken. Zo. tegen het normale tarief geopend (waaronder Museumjaarkaart). De flyer is ook deze dag gratis verkrijgbaar.
Za.	Willem Vroesenhuys Stermonument	Willem Vroesenplein 1. Zijpoort t.h.v. Spieringstraat 2	Oudemannenhuis, gesticht door Willem Willemszoon Vroesen in 1555. Het beeldhouwwerk is mogelijk van Gregorius Cool. De voorgevel in empirestijl dateert van 1831. In de jaren 80 van de vorige eeuw werd het complex gesplitst in wooneenheden. Binnenhof te betreden via de zijpoort.
Zo.	Sint-Aloysiusschool	Spieringstraat 18	Deze van oorsprong R.K.-jongensschool werd in 1905 getekend door architect C.P.W. Dessing die ook de Gouwekerk ontwierp. Het betrof een dubbele school. De linkerbrug gaf toegang tot de Voorschool (geschikt voor doorleren), de rechterbrug tot de Achterschool (door naar beroepsopleiding). In 1966 werd het een gemengde school.
Za. Zo.	Jeruzalemkapel en Schoolmeesters-woning Stermonument	Jeruzalemstraat 11	Twaalfzijdige kapel. Rond 1500 gebouwd door Gijsbrecht Willemsz Raet, priester van de Sint-Jan, na een pelgrimstocht naar Palestina. De grondvorm is gebaseerd op de Heilige Grafkerk in Jeruzalem. Het aangebouwde rechthoekige deel is nu de zogenaamde Schoolmeesterswoning.	Jeruzalemkapel zaterdag deels gesloten.
			Lange Tiendeweg e.o.
Za.	Het Grendeltje	Lange Tiendeweg 21	Naamgever is apotheker E. Grendel, die het in de tweede helft van de 20e eeuw liet restaureren. Ter herinnering werd er een gevelsteen met grendeltje aangebracht. Nu in gebruik bij een edelsmid.
Za.	Chocoladefabriek	Klein Amerika 20	In dit fabrieksgebouw uit 1972 was de chocoladefabriek van Steenland gevestigd. Sinds 2014 biedt het onderdak aan de Stadsbibliotheek, Streekarchief Midden-Holland, de Drukkerswerkplaats en horeca.	Za./zo. tentoonstelling Streekarchief Midden-Holland.
Za. Zo.	Woonhuis C.P.W. Dessing	Karnemelksloot 132-134		Interieur gesloten.
			Oosthaven / Westhaven e.o.
Za. Zo.	Donkere Sluis Stermonument	t.h.v. Dubbele Buurt 12	Eén van Nederlands oudste sluizen. Samen met het Amsterdams Verlaat en de Havensluis was deze dubbele sluiskolk van 800 meter cruciaal voor de binnenvaart van Amsterdam naar Rotterdam. In 1778 voorzien van kruisende deuren, belangrijk voor het ‘schuren’ van de Goudse waterwegen. Eeen vinding van rond 1600 die alleen nog voorkomt bij deze sluis. Sinds 1954 waterbouwkundig monument.	Za. 13+14+15 uur: demonstraties Gouds Sluiswachtersgilde ‘Schuren der grachten’.
Za. Zo.	Het Catharina Gasthuis \|Museum Gouda Stermonument	Oosthaven 9, groepsingang Achter de Kerk 14	Vanaf 1947 is Museum Gouda hier gehuisvest. De geschiedenis van het monumentale pand gaat terug tot de 14e eeuw, toen het een gasthuis was waar landlopers, bedelmonniken en gevluchte lijfeigenen de nacht konden doorbrengen. De huidige gevel, in de stijl van het Hollands classicisme, dateert uit 1665. Het ontwerp is waarschijnlijk van bouwmeester Pieter Post. De kapel werd in 1474 gebouwd. Toen Gouda eind 16^e eeuw protestant werd verloor de kapel haar oorspronkelijke functie.	Za. gratis entree. Van 11-16 uur starten op ieder heel uur gratis rondleidingen door en om het gebouw. Met uitleg over het gebruik van de verschillende ruimtes van het gasthuis – zoals Gasthuiszaal, apotheek, het Ruim en de Kapel. Reserveren hoeft niet, maar de capaciteit is beperkt. Vol = vol. Met de gratis flyer is het gebouw ook zelfstandig te ontdekken. Zo. tegen het normale tarief geopend (waaronder Museumjaarkaart). De flyer is ook deze dag gratis verkrijgbaar.
Za.	Banketbakkers-winkel	Oosthaven 14 / ingang Molenwerf	Het pand wordt voor het eerst genoemd in 1432. Van deze voormalige bakkerij bleef het winkelinterieur in empirestijl van rond 1800 bewaard. Een stenen trap leidt naar een middeleeuwse watergang die een rol speelde in het 'schuren' van de grachten. Het spoelwater werd ingelaten via een zogenaamd rinket in de kademuur.
Za.	Societeit de Réunie	Oosthaven 17	Hier overleed de humanist Dirck Volkertsz. Coornhert (1522-1590) en werd in 1746 dichter Hieronymus van Alphen geboren. Halverwege de 17e eeuw verrees het huidige pand. Sinds 1843 in gebruik bij Sociëteit De Réunie. De feestzaal aan de achterzijde werd van 1931 tot 1978 als bioscoop geëxploiteerd. Nu de Goudse kegelbaan.
Za. Zo.	De Hollandsche Maagd	Oosthaven 28	Toenmalig bewoner en kleinschipper Frans Koot gaf dit pand in 1724 haar huidige naam. Waarschijnlijk heeft de verbinding met Dordrecht een rol gespeeld. De winkelpui van gietijzer met klinknagels en kleine ruitjes dateert van rond 1900 en is kenmerkend voor die tijd.	Za./zo. expositie Gouda.
Za. Zo.	Gouds Metaheerhuis	Teixeira de Mattoshof 8 (naast Oosthaven 31)	In 1899 werd achter het Joodse Bejaardenhuis een metaheerhuis gebouwd. 'Beet Tahara - Huis der Reiniging', voor de rituele wassing na overlijden.	Za./zo. 10-17 uur. Zo. Europese Dag van het Joods Cultureel Erfgoed. Stadsrondwandeling met gids.
Za. Zo.	Patricierswoning / Voormalige Muziekschool	Westhaven 12	Rond 1765 werden twee middeleeuwse panden samengevoegd achter een nieuwe Louis XV-gevel (rococo). Het interieur kreeg een rijkversierde bordestrap en decoratieve stuc-plafonds. Na gebruik door Diaconessenhuis ‘De Wijk’ en de muziekschool is het nu een opleidingsinstituut van de Mandeville Academy.
Za.	Sociëteit Concordia	Westhaven 27	Twee panden werden in 1762 samengevoegd tot een deftige patriciërswoning. In 1870 werd het gebouw aangekocht door de Zouaven Broederschap. Later omgedoopt tot rooms-katholieke leesvereniging, de voorloper van de huidige Sociëteit Concordia.
Za.	Voormalige Sint Theodorusstichting / Ruimte Eric en Ralph	Westhaven 33	Het bestuur van de r.k. Onze Lieve Vrouwekerk liet in 1906 door C.P.W. Dessing een parochiehuis bouwen. Tal van r.k. verenigingen kwamen hier bijeen. Het gebouw is rijk aan siermetselwerk, bewerkte natuursteen en tegels. Een plaquette gedenkt de stichter, pastoor P.C.Th. Malingré, afgebeeld in de geveltop. Naast de voordeur is een oude wijkaanduiding te zien.	Za. Goudse stadsgezichten: ‘Een reis door de tijd’. 3D Video van Bas Beukering in Leiapix montage.
Za. Zo.	Het Groote Huys stermonument	Westhaven 65	Een van de oudste stenen gebouwen van Gouda, eerste helft 16e eeuw. De stijl is late gotiek: natuurstenen banden, geprofileerde deurstijlen en een ronde nis boven de deur. De opkamer heeft een balkenplafond met ranken en vogels, in 1635 geschilderd door Antony Hendricksz. Van 1563 tot 1990 was hier zeilmakerij en tuigerij Endenburg gevestigd. Veel Gouwenaars kennen het pand daarom onder deze naam.
Za. Zo.	Tolhuis en sluiswachterswoning Stermonument	Westhaven 73-74	Op deze strategische plek aan de Hollandsche IJssel stond al in de 15e eeuw een grafelijk tolhuis. In 1623 werd de Sluiswachterswoning aangebouwd. De gevelsteen met het wapen van Holland stamt uit 1631. Het Tolhuis heeft tot 1795 dienstgedaan. Na de watersnoodramp van 1953 werd de verbinding tussen de Hollandsche IJssel en de Haven afgesloten.	Interieur gesloten.
			(Nieuwe) Veerstal e.o.
Za.	Molen 't Slot	Punt 17	Korenmolen 't Slot is kort na 1582 gebouwd op de restanten van het Kasteel van Gouda. In 1831 brandde de molen uit en werd in 1832 herbouwd. In 1975 is het mechaniek gerestaureerd.
			Mallegatsluis e.o.
Za. Zo.	Mallegatsluis met sluiswachterswoning	Veerstal 9	De oorspronkelijke Mallegatsluis (1577) lag 50 meter verder naar het westen. In 1764 werd ze wegens bouwvalligheid vervangen. Twee natuurstenen reliëfs in de oostelijke muur van de kolk herinneren daaraan. De modernisering met elektrische hefdeuren dateert uit 1941/42.
Za. Zo.	IJsselhuis	Schielands Hoge Zeedijk 1	Voormalig schipperswachtlokaal bij de historische Mallegatsluis. Gebouwd in chaletstijl (1912) in de vorm van een Grieks Kruis. Nu in gebruik als horeca.	Horeca.
Za. Zo.	Museumhaven Gouda / Werfhuijs Stermonument	Vest 252	Begin 19e eeuw werd deze zwenkkom ingericht als aanlegplaats. Sinds 1991 de thuishaven van Stichting Museumhaven Gouda. De meesten van de ca. 20 historische bedrijfsvaartuigen – varend cultureel erfgoed uit de periode 1900-1950 – worden permanent bewoond. Restauratieloods Werfhuijs dateert uit 1999.
			Buurtje / Turfsingel
Za. Zo.	Oude Begraafplaats	Prins Hendrikstraat 3	In 1832 werd deze begraafplaats aangelegd. De aula is een rijksmonument.	Interieur aula gesloten.
Za.	Garenspinnerij	Turfsingel 34	In 1862 werd de door stoom aangedreven garenspinnerij in gebruik genomen. Het pand heeft een kenmerkende industriële architectuur uit 2^ehelft 19^eeeuw: gietijzeren spanten en geglazuurde bakstenen. Nu in gebruik bij Cultuurhuis Garenspinnerij.	Zaterdag 10-16 uur.
			Vest
Za. Zo.	Asschuur	Vest 30	Dit gebouw met steunberen en loskade werd tussen 1841 en 1844 gebouwd voor de inzameling van haardas of ‘potas’: asresten van gestookte turf. Waardevol als grondstof voor zeep en glas. Vanaf de jaren 60 in gebruik bij jongerensociëteit So What!.
			Peperstraat e.o.
Za.	Voormalige Bewaarschool Maria Kleuterschool	Peperstraat 16e	Gebouwd in 1894 als katholiek weeshuis door C.P.W. Dessing werd dit pand later in gebruik genomen als bewaarschool (Maria Kleuterschool). Kenmerkend zijn de toen toegevoegde kastenwanden en trappenhuis in Amsterdamse Schoolstijl. Ook kan een blik in de voormalige lokalen worden geworpen.
	Vergadering der Gelovigen	Peperstraat 20	Oorspronkelijk eigendom van de Goudse koopman in manufacturen Pieter de Raadt. Het vergaderlokaal in de huidige vorm dateert uit 1897. Een vaste voorganger ontbrak; iedere mannelijke gelovige kon het woord voeren. De stijl is eclectisch en combineert neorenaissance en neoromaanse elementen.
Za.	Het Gymnastieklokaal / Gymnastieklokaal r.k. Scholen	Peperstraat 35	In 1920 ontworpen door Goudse Architect Jac. P. Dessing voor de 2 rooms-katholieke scholen in de binnenstad. In 2007 volledig gerestaureerd en verbouwd tot bedrijfsverzamelgebouw.
Za. Zo.	Volksgaarkeuken	Keizerstraat 6-8	Henriëtte Hoffman (1825-1886) bepaalde in haar testament de oprichting van een volksgaarkeuken. Kenmerkend voor dit ontwerp van L. Burgersdijk in neorenaissancestijl (1889) zijn de trapgevel, stucversieringen en glas-in-loodramen. Pas in 1987 sloten de deuren. Nu is het een woonhuis.	Interieur gesloten
			Hoge Gouwe / Lage Gouwe
Za. Zo.	Visbanken Stermonument	t.h.v. Hoge Gouwe 19 / Lage Gouwe 23	In de 15e eeuw bezat Gouda al een visbank. De huidige visbanken kwamen in 1588 tot stand, werden in 1600 overdekt en in 1676 nogmaals verbouwd. Het commissarishuisje dateert uit de 18e eeuw. De visbank aan de Lage Gouwe was voor Gouwenaars, die aan de Hoge Gouwe voor handelaren van buiten. Tot 1850 verbonden door een houten trappenbrug (Vis- of Aalbrug).	Horeca.
	Voormalig Weeshuis	Hoge Gouwe 31	In 1889 lieten de katholieken hier een eigen weeshuis bouwen. Dit om ook op de r.k. begraafplaats begraven te mogen worden. De rijke neorenaissancestijl toont zich in het smeedijzeren hek, sierankers, geprofileerde bakstenen, deuren, cartouches en gedecoreerde boognissen. C.P.W. Dessing was de architect. In 1930 werd het complex een r.-k. bewaarschool, waaronder de gebouwen aan de Peperstraat (Maria kleuterschool).	Interieur gesloten.
Za. Zo.	Gouwekerk Stermonument	Hoge Gouwe 39	Neogotische kruisbasiliek, in 1902 gebouwd op de plek van een schuilkerk door C.P.W. Dessing. Officiële naam Sint-Jozefkerk. De toren (80 meter) is het hoogste punt van Gouda. In 1972 werd de laatste mis opgedragen, daarna in gebruik bij de Stichting Johan Maasbach Wereldzending. In 2024 verbouwd tot multifunctionele bestemming.	Za./zo. Expositie Jan van Lokhorst, schilderijen. Zo. lunchconcert.
	Gouwekerk pastorie	Hoge Gouwe 39	In 1902-1904 door architect C.P.W. Dessing gebouwd in neorenaissance-stijl. Let op de getoogde en geblokte ontlastingsbogen, versierde boogtrommels, friezen van metselmozaïek, boog- en zaagtandfriezen en gepleisterde banden. De voorgevel heeft rechts een vensterpartij met rondboognissen en natuurstenen zuil. Recent verbouwd tot appartementen.	Interieur gesloten.
Za.	Barok trappenhuis	Hoge Gouwe 79, ingang Aaltje Bakstraat 1	Pand uit 1762 met zadeldak en monumentale lijstgevel met consoles (Lodewijk XIV). In het middenveld van het gangplafond prijkt een vrouwspersoon met hoorn en tak. Het plafond bovenin het barokke trappenhuis is onderverdeeld in drie velden met florale motieven.
Za.	Oud-Katholieke Parochie H. Johannes de Doper Stermonument	Hoge Gouwe 107	In 1630 werd achter drie woonhuizen een schuilkerk gewijd aan Johannes de Doper. In 1723 splitste deze Oud-Katholieke Kerk zich af van Rome. Het complex kreeg in 1863 haar huidige gevel. De kerk is rijk aan interieurstukken en decoraties, o.a. met gemarmerd hout.
Zo.	Woonhuis NIEUW!!!	Hoge Gouwe 123	Rijksmonument met 19e eeuwse lijstgevel, stucversieringen en ramen met afgeronde hoeken.
za. zo.	Goudsche Lichtfabriek	Hoge Gouwe 189	De Goudsche Lichtfabriek met Turbinezaal en Ketelhuis werd rond 1910 ontworpen door L. Koole, als aanvulling op de al bestaande gasfabriek. De naam veranderde tweemaal. In 1930 stond ze bekend als Gemeente Lichtfabrieken Gouda (GLF), van 1951-1970 als Gemeente Energie Bedrijf (GEB). Na tientallen jaren van leegstand kreeg dit industriële erfgoed in 2015 een herbestemming als horeca. De tegelwanden en takelinstallatie zijn bewaard gebleven.	Vanaf 11 uur. Horeca.
Za. Zo.	Amsterdams Verlaat	t.h.v. Hoge Gouwe 141 / Lage Gouwe 174	Oude benaming het Amsterdamse Veer – hier vertrok de trekschuit naar Amsterdam. De schutkolk tussen het Amsterdams Verlaat (1436) en de Donkere Sluis mat 400 meter, nog verdubbeld door de bouw van de Havensluis (1615). Zo ontstond de langste sluis ter wereld. De gietijzeren draaibrug uit 1867 is vernoemd naar glazenier Dirck Crabeth. Het sluiswachtershuisje is een replica uit 2007.
Zo.	Huis van Bruns	Lage Gouwe 166	In 1902 gebouwd in eclectische stijl voor J.L. Bruns, eigenaar van warenhuis Bruns aan de Lage Gouwe. Ondanks de woelige geschiedenis – o.a. gebruikt als gastarbeiderspension – is veel bewaard gebleven. Waaronder rijk gedecoreerde plafonds van papiermaché in neo-rococostijl: ‘laminee ornamenteno’.
			Turfmarkt e.o.
Za. Zo.	Voormalig Telegraafkantoor	Achter de Vismarkt 19	Hoekhuis in Hollandse Neo-renaissancestijl, gebouwd 1870 door H.J. Nederhorst.	Interieur gesloten.
Za. Zo.	De Vier Gekroonden	Naaierstraat 6	Laatgotische gevel (ca. 1530). Het rijk bewerkte gevelfries toont de patroonheiligen van de bouwvakkers, de Vier Gekroonden. In het midden heeft waarschijnlijk een Mariabeeldje gestaan.
	Woonhuizen Turfmarkt	Turfmarkt 10, 12, 18, 20, 22, 24, 26	Stadsvernieuwing rond 1870: bouwmeester H.J. Nederhorst.	Interieurs gesloten.
Za.	Voormalige Synagoge	Turfmarkt 23	De Joodse gemeenschap kocht in 1798 een doopsgezinde kerk, die in 1823 werd vervangen door nieuwbouw. Onder de naziterreur werd de Goudse gemeente vrijwel weggevaagd. De deurplaquette herinnert hieraan. In 1950 ging het gebouw over naar de Vrije Evangelische Gemeente.
	Bank de wed. Knox en Dortland	Turfmarkt 30	Tot ver in de 19^e eeuw hielden de meeste banken kantoor in het woonhuis van de bankier. Zo ging het er ook in de in 1830 gevestigde bank van de weduwe Knox en Dortland toe. In 1937 verrees er een echt bankgebouw in de stijl van de Amsterdamse School.	Interieur gesloten.
Zo.	Spiegeltent	Turfmarkt 51	In 1912 gebouwd door de gebroeders Teugels in het Belgische Walem. In 1981 is deze unieke feesttent gerestaureerd en opgebouwd in een pakhuis in Gouda.	Vanaf 12 uur.
			Nieuwe Haven e.o.
Za. Zo.	Brugwachtershuisje Kleiwegbrug	Korte Vest 2A	Dit kleinste Goudse monument dateert uit het einde van de 19e eeuw. In 2022 is het gerestaureerd en weer voorzien van een ornamentale piron op het dak.	Interieur gesloten, binnenkijken. Za./zo. mini-expositie De Firma Kunstcentrum Gouda.
Za.	Hofje van Cinq	Nieuwe Haven 258	Fundatie van Mr. Cornelis Cincq is een hofje van barmhartigheid, gesticht uit een legaat. Het dateert uit 1700 en werd rond 1860 voorzien van pleisterwerk en grote schuifvensters. Boven de toegangspoort bevindt zich de voormalige regentenkamer. In 1975 gered van de sloop en gerestaureerd.
	Wooncomplex Regentesseplantsoen	Regentesseplantsoen 28-32	Dubbel bouwblok, in 1898 ontworpen door architect H.J. Nederhorst. Nummer 31 was bestemd als eigen woning. Schoolvoorbeeld van singelbebouwing in 19e-eeuws Eclecticisme. De overstekende zadeldaken met houten hangwerk worden ook wel getypeerd als 'Chaletstijl'. Weetje: de straat heette eerst Kattensingelplantsoen maar kreeg na een bezoek van regentesse Emma haar huidige naam.	Interieurs gesloten.
			Buiten de Singels N.O.
Za.	Spaardersbad	Van Itersonlaan 10	Op initiatief van de Goudse Zwemclub (GZC) werden begin 20e eeuw spaardersaandelen uitgegeven voor een overdekt zwembad. Het ontwerp van architect Wolter Bakker vertoont stijlkenmerken van de nieuwe zakelijkheid. In 2013 werd dit gemeentelijk monument gesloten en verbouwd tot appartementen.
	Rijks-HBS / gebouw 'de Burgemeester'	Burgemeester Martenssingel 15	Dit streng-symmetrische schoolgebouw, naar ontwerp van rijksbouwmeester J.A.W. Vrijman, werd in 1916 in gebruik genomen. In 1957/1958 kreeg het gebouw op het voorste deel een tweede etage.
Za. Zo.	Kadeschool	Elisabeth Wolffstraat 1	In 1930 gebouwd als Openbare Lagere School nr. 2 naar ontwerp van H. de Meer. De stijl is expressionistisch, verwant aan de Amsterdamse School, met lange rijen liggende ramen. Een ronde risaliet (uitspringend gedeelte) markeert de hoofdingang, voorzien van deels gebogen ramen. Het reliëf naast de deur toont een boogschutter, steenbok en het wapen van Gouda. Het interieur van dit rijksmonument schittert met glas-in-loodramen van glazenier W.A. van der Walle en houtsnijwerk van M. Vreugde. Sinds 2010 in gebruik als gezondheidscentrum.	Interieur gesloten.
	Joseph-buurt		Tuindorp ensemble, onwerp Jac. P. Dessing
Zo.	Ambachtsschool	Graaf Florisweg 64	Schoolvoorbeeld van de Nieuwe Zakelijkheid, bouwjaar 1932. Gekozen werd voor een licht en luchtig concept met grote stalen vensterpartijen van de Haagse architect J. Duijnstee. Karakteristiek is de traptoren in de rechterhoek van het gebouw.	Rondleidingen.
Za.	Sint Jozefpaviljoen	Graaf Florisweg 77	Gebouwd in 1929 als weeshuis, verzorgingstehuis en ziekenhuis door Anton Bartels en J.P. Dessing. Bijzondere historische elementen zijn de koperen klok, glas-in-lood ramen en het tegeltableau boven de hoofdentree. Na de fusie met het Groene Hart Ziekenhuis werd het in 2014 gesloten en in 2019 heropend als woonzorglocatie.	Rondleidingen op reservering.
Za. zo.	Rooms Katholieke Begraafplaats Gouda + Kapel	Graaf Florisweg 126	De Rooms Katholieke begraafplaats met kapel en beheerderswoning werden in 1890 ontworpen door de Goudse architect/aannemer C.P.W. Dessing. De kapel, evenals het hek een rijksmonument, heeft abstract gebrandschilderde ramen.	Dagelijks 10-17. Sketchcrawl.
			Buiten de Singels Nieuwe Park
Za.	Oranjekerk	Stationsplein 17	Kerk van de Gereformeerde Gemeenten, in 1936 gebouwd naar ontwerp van de gebr. W. en P. van Boven uit Rotterdam. De stijl heeft invloeden van het zakelijk expressionisme, met een Grieks kruis als plattegrond. De naastgelegen pastorie met ronde erker werd getekend door Marinus Valk, bouwkunde docent aan de Goudse Ambachtsschool.
	Woonhuizen Van Beverninghlaan	Van Beverninghlaan e.o.	De oudste woningen van architect W. Cromhout (W. Kromhout, Amsterdam) dateren van rond 1905. Ze vormen het best bewaarde art nouveau ensemble in Gouda. Bijzonder zijn de tegeltableaus en sgraffitodecoraties met dier- en plantmotieven, veelal symbolisch qua betekenis.	Rondleidingen langs Art Nouveau & Amsterdamse School
			Buiten de Singels Z.W.
	Sacramentskerk	Constantijn Huygensstraat 121	Architect Jac. P. Dessing	Interieur gesloten.
Za.	Vrijmetselaars loge De Waare Broedertrouw	Nicolaas Beetsstraat 2	Vrijmetselaarsloge De Waare Broedertrouw werd opgericht in 1801 en is daarmee de oudste nog bestaande vereniging in Gouda.	Za. leden vertellen: symboliek en ceremoniële bijeenkomsten van de vrijmetselaars.
Za.	Mallemolen en Zuiggasgemaal	Eerste Moordrechtse Tiendeweg 3	De Mallemolen (1804) is een van de grootste poldermolens van Nederland. Gebouwd in opdracht van de Moordrechtse Veenderij voor het bemalen van de Zuidplas en later ook de Oostpolder. In 1904 nam het Zuiggasgemaal deze taken over. De molenkap is in 2010 gerestaureerd.
	Mr. P.A. Pijnacker Hordijkgemaal	Schielands Hoge Zeedijk 71	Boezemgemaal Gouda, tussen 1933-1935 gebouwd door het Hoogheemraadschap van Rijnland. Bij de elektrificatie rond 2015 werd 1 van de 3 dieselpompen in bedrijf gehouden. Het gebouw van architect Buurman is nu een rijksmonument.